حکومت دینی به زبانی ساده

هوالحکیم

در مورد حکومت دینی چند سوال کلیدی و محوری وجود دارد که در این مطلب قصد داریم یک پاسخ کلی و اجمالی به همه ی آنها بدهیم.

سوالها از این قرارند:

1- آیا حکومت یک امر ضروری و لازم برای حیات اجتماعی بشر است؟

2- اگر چنین است مبنای حقانیت و مشروعیت حکومت ها چیست؟

3- آیا اسلام نسبت به اصل تشکیل حکومت ، نحوه آن ، انتخاب رهبر آن و ... برنامه دارد یا نسبت به این امور هیچ بیان و تکلیفی ندارد و سرنوشت آنرا به خود امت واگذار کرده است؟ (جدایی دین از سیاست و حکومت- اسلام سکولار)

در صورت دوم ، مهدویت و انتظار یک مفهوم سطحی و یک آرمان عاری از محتوای حکومت و اداره اجتماع و سامان دادن به زندگی انسان های مظلوم میشود چون عصر ظهور مهدوی ، تداوم حرکت و سیره رسول اکرم(ص) است که بنابر فرض دوم بُعد حکومتی نداشت.

4- اگر نظر اسلام مثبت است ، کیفیت تعیین و استمرار رهبری حکومت را چگونه ارائه کرده است؟

5- اگر رهبر حکومت و نوع آن مشخص شده و مردم ملزم به پیروی از آن هستند ؟ تکلیف اسلام با دموکراسی چه میشود؟ آیا اسلام باید ایده دموکراسی را بپذیرد؟

6- آیا دموکراسی یک ارزش واقعی ست تا حکومت مهدوی که واجد تمامی ارزش هاست ، دموکراسی را در خود داشته باشد ، یا صرفا یک راهکار است؟

7-برخورد حضرت مهدی(عج) به عنوان حاکم اسلامی با امتش چگونه خواهد بود؟ آیا در حکومت مهدوی دستاورد های ادعایی دموکراسی از قبیل رضایت همگانی،رفاه عمومی،مشورت جهت کاهش خطا و ... وجود دارد؟

پاسخ به پرسش های مذکور ، ئوری و فرضیه تحقیق را تشکیل میدهد و توضیحات کامل را باید در مقالات بسیار طولانی جستجو کرد اما اجمال پاسخ ها چنین میباشد:

عقل و نقل و تاریخ بشر حکایت از لزوم و وجود حکومت دارد و از آنجا که حکومت تصرف در امور دیگران است مبنای مشروعیت میخواهد و چون خداوند مالک هستی ست پس حکومت بر هستی و انسان ها در گام نخست از آن خدا است.

إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ ﴿ مائده آیه 55﴾

بر اساس دلایل عقلی و نقلی،خداوند این حق را به خاطر شایستگی ها به انبیاء و سپس به امامان معصوم(ع) و در عصر غیبیت به دانشمندان دینی و فقهای جامع الشرایط سپرده است،این سیستم از نظر اسلام به گونه ای طراحی شده است که حق حاکمیت خدا و دین ، با حق انتخاب انسان ها و حاکمیت آنان بر سرنوشت خود سازگار است.

اگر مشروعیت و حقانیت حکومت و حاکم اسلامی از جانب خدا و بر اساس موازین و احکام الهی و قرآنی ست،پیدایی ، پایایی و پویایی آن،مرهون قبول و انتخاب آزادانه مسلمانان است از همین روی مسلمانان صدر اسلام با بیعت خود و مسلمین امروز با انتخاب خبرگان رهبری و حمایت از حکومت فقیه حضور خود را در صحنه اعلام میکنند و مشروعیت چنین حکومتی را میپذیرند و در سایه چنین حکومتی به انتخاب دولت مردان میپردازند و به واسطه نمایندگان منتخب بر کار دولت نظارت میکنند و این سهم کمی نیست که اسلام به امت اسلامی عطا کرده ست.

در سیستم حکومت دینی برای رهبر شرایطی تعیین شده از جمله تقوا ، علم و عدالت که وجود این اوصاف حاکم و حکومت اسلامی را از دیکتاتوری فرسخ ها دور میکند و بر خلاف سیستم سیاسی دموکراسی  که مردم در انتخاب حاکم نقش دارند ولی در عزل آن نقشی ندارند ،در حکومت اسلامی، اگر وصف و شرایط رهبریت زایل شود ، خود به خود رهبریت او زایل میشود.

اگر حکومت های دموکراتیک تنها به دنیا و مقاصد دنیوی خود توجه دارند و برای رسیدن به این مقاصد از هیچ گونه جنایتی دریغ نمیکنند و بی پروا و بدون در نظر گرفتن اخلاق ، به دنبال راه اندازی جنگ و خونریزی هستند در عوض حکومت اسلامی،به معنویات و امر آخرت و اخلاق توجه ویژه ای دارد و خواهان صلح جهانی ست نه به راه اندازی کشت و کشتار.

 

امتیازات مثبت دموکراسی مانند مشارکت مردمی جهت تقلیل خطا در تصمیم گری و ... به وضوح در تعالیم دینی اسلام وجود دارد و میتوان از برخی این امتیازات به عنوان روش استفاده کرد ولی باید دانست که اسلام با اندیشه های انسان محوری به جای خدا محوری ، آزادی مطلق حتی از قید خدا به جای بندگی او،حکومت انسان بر انسان به جای حکومت الهی ، توجه و اصالت به دنیا به جای اصالت به اخلاق و آخرت و... میانه خوبی ندارد.

اسلام برای شئونات انسان از جمله شان مهم حکومتی و سیاسی بر اساس فطرت و عقل و وحی برنامه های عالی دارد، از این رو که با افکار و راهکار های مادی گرایان همراه نیست احساس حقارت و ندامت و آروزی تجدید نظر ندارد ، بلکه به دنبال بسط و توسعه اندیشه عالی خود است.

در روایات مربوط به عصر ظهور و حکومت مهدوی از رضایت یاران و امت و جلب نظر همگانی سخن به میان آمده است، در نتیجه حکومت اسلامی و دینی که تبلور آن در حکومت مهدوی صاحب الزمان(عج) است و تنها با زمینه سازی به وقع می پیوندد،وسیله ی بهتری برای تحقق رضایت همگانی مردم میباشد تا حکومت های دنیوی و دموکراسی مدار که با اینکه داعیه دار جلب رضایت همگانی اند اما روز به روز مفتضحات بیشتری را به بار آورده و ماهیت پلید خود را بیشتر آشکار میکنند.

والسلام/